Nếu bạn đang học tiếng Trung và từng thắc mắc “khi nào dùng 几, khi nào dùng 多少?”, thì bạn không hề cô đơn. Đây là một trong những nhầm lẫn phổ biến nhất với người mới học. Cả hai từ đều có thể dịch ra tiếng Việt là “bao nhiêu”, nhưng cách sử dụng lại rất khác nhau tùy vào ngữ cảnh và phạm vi số lượng mà người nói muốn đề cập.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá kỹ lưỡng sự khác biệt giữa 几 (jǐ) và 多少 (duō shǎo), cách dùng đúng và những ví dụ cụ thể giúp bạn nắm chắc ngữ pháp tiếng Trung cơ bản này.
1. Khái quát ý nghĩa của 几 và 多少
Cả 几 và 多少 đều là đại từ nghi vấn, mang nghĩa “bao nhiêu”. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất nằm ở mức độ số lượng mà người nói đang hướng tới.
几 thường dùng khi bạn đoán rằng số lượng là ít, khoảng dưới 10. Đây là con số mà người nói đã phần nào hình dung được trong đầu, nhưng vẫn cần xác nhận lại. Đặc biệt, 几 luôn đi kèm với lượng từ trong câu.
Trong khi đó, 多少 được dùng khi bạn không biết rõ số lượng, hoặc đang nói đến con số lớn hơn 10, hay đơn giản là không có ước lượng cụ thể nào cả. Với 多少, người nói đang hỏi một cách “mở”, không giới hạn số lượng được trả lời. Ở một số trường hợp, 多少 có thể đi trực tiếp với danh từ, không cần lượng từ.
2. Khi nào dùng 几?
Hãy sử dụng 几 khi bạn muốn hỏi về số lượng nhỏ, cụ thể là dưới 10. Đây thường là những tình huống gần gũi, đời thường, nơi người hỏi đã có “cảm giác” về số lượng và chỉ cần xác định con số cụ thể.
Ví dụ:
-
你有几本书？(Nǐ yǒu jǐ běn shū?) – Bạn có mấy quyển sách?
→ Câu này thường được dùng khi người hỏi nghĩ người kia chỉ có vài quyển sách, khoảng 2–3 cuốn. -
他买了几个苹果。 (Tā mǎi le jǐ gè píngguǒ.) – Anh ấy đã mua mấy quả táo.
→ Người nói đang hỏi về một số lượng nhỏ, có thể đếm được ngay. -
今天来了几个人？(Jīntiān lái le jǐ gè rén?) – Hôm nay có mấy người đến?
→ Người hỏi nghĩ chỉ có một vài người.
Một điều quan trọng khi sử dụng 几 là luôn cần có lượng từ đi kèm, như 个 (dùng chung), 本 (cho sách), 支 (cho bút), 辆 (cho xe)… Nếu bạn bỏ lượng từ, câu sẽ sai ngữ pháp.
Ví dụ sai:
⛔ 你有几书？ → ❌ sai vì thiếu lượng từ
✅ Đúng: 你有几本书？
Ngoài ra, 几 cũng thường dùng trong các câu hỏi về tuổi với trẻ em (ví dụ: “你几岁？” – Em mấy tuổi?), hoặc hỏi về giờ giấc với mốc nhỏ trong ngày.
3. Khi nào dùng 多少?
Bạn nên dùng 多少 khi:
- Bạn không biết rõ số lượng.
- Số lượng có thể rất lớn hoặc không xác định cụ thể.
- Bạn muốn hỏi một cách mở rộng, không giới hạn.
Một trong những cách dùng phổ biến nhất của 多少 là trong mua bán, hỏi giá cả, hoặc hỏi về những con số có thể lên đến hàng trăm, hàng nghìn.
Ví dụ:
-
你有多少本书？(Nǐ yǒu duōshǎo běn shū?) – Bạn có bao nhiêu quyển sách?
→ Người hỏi không biết rõ số lượng, có thể vài chục, vài trăm. -
学校里有多少学生？(Xuéxiào lǐ yǒu duōshǎo xuéshēng?) – Trong trường có bao nhiêu học sinh?
→ Chắc chắn không chỉ vài người, nên dùng 多少 là hợp lý. -
这个多少钱？(Zhège duōshǎo qián?) – Cái này bao nhiêu tiền?
→ Đây là câu hỏi kinh điển trong mọi tình huống mua bán.
Trong nhiều tình huống, 多少 không cần lượng từ, đặc biệt khi hỏi về giá tiền, số điện thoại, hay khi danh từ đủ rõ ràng để hiểu nghĩa. Tuy nhiên, nếu cần nhấn mạnh hoặc nói rõ hơn, bạn vẫn có thể thêm lượng từ.
4. So sánh qua ví dụ: dùng sai hay đúng?
Để hiểu rõ hơn khi nào dùng 几, khi nào dùng 多少, hãy xem xét những cặp câu sau:
Ví dụ 1:
- 你有几本书？→ Hỏi khi biết người kia có ít sách.
- 你有多少本书？→ Hỏi khi không rõ số lượng, hoặc biết là có nhiều sách.
Ví dụ 2:
- 你几岁？→ Thường dùng để hỏi trẻ nhỏ (dưới 10 tuổi).
- 你多少岁？→ Lịch sự hơn, dùng cho người lớn.
Ví dụ 3:
- 他吃了几个饺子。→ Anh ấy ăn vài cái bánh chẻo.
- 他吃了多少个饺子？→ Anh ấy ăn bao nhiêu cái? Có thể rất nhiều.
5. Những lỗi sai phổ biến khi học
Một số lỗi người học hay gặp là:
-
Dùng 几 khi số lượng thực tế rất lớn
⛔ 你有几个学生？ (nếu người đó có 500 học sinh) → nên dùng: 你有多少个学生？ -
Bỏ lượng từ khi dùng với 几
⛔ 你有几书？ → nên nói: 你有几本书？ -
Dùng 多少 trong ngữ cảnh đã biết số lượng nhỏ
⛔ 你吃了多少个饺子？ (khi biết chỉ ăn 3 cái) → nên hỏi: 你吃了几个饺子？
6. Mẹo ghi nhớ đơn giản
Một mẹo rất dễ nhớ là:
- “几” → gần gũi → số ít → khoảng 1 đến 9
- “多少” → đa số → số lớn → không rõ hoặc nhiều
Nếu bạn có cảm giác số lượng nhỏ, có thể đếm nhanh, hãy dùng 几.
Nếu bạn không có khái niệm rõ ràng về số lượng, hãy chọn 多少.
7. Kết luận
Việc phân biệt đúng khi nào dùng 几, khi nào dùng 多少 là một kỹ năng quan trọng giúp bạn sử dụng tiếng Trung tự nhiên và chính xác hơn trong đời sống hằng ngày.
Hãy nhớ:
- Nếu bạn nghĩ số lượng nhỏ → dùng 几
- Nếu bạn không biết rõ, hoặc số có thể lớn → dùng 多少
Bằng cách luyện tập thường xuyên và đặt mình vào các tình huống thực tế, bạn sẽ dần thành thạo cách dùng hai từ này mà không cần phải suy nghĩ quá nhiều. Mong rằng sau bài viết này, bạn đã hiểu rõ và có thể tự tin sử dụng đúng 几 và 多少 trong mọi cuộc trò chuyện tiếng Trung!