Trong thời đại hội nhập quốc tế, tiếng Trung đang ngày càng trở nên quan trọng tại Việt Nam. Kéo theo đó, nghề phiên dịch viên tiếng Trung trở thành một công việc hấp dẫn với thu nhập tốt và cơ hội phát triển nghề nghiệp rộng mở. Tuy nhiên, có một câu hỏi lớn mà rất nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về ngành nghề này: Phiên dịch viên tiếng Trung cần bằng cấp gì? Hãy cùng khám phá chi tiết qua bài viết sau.
1. Phiên dịch viên tiếng Trung là gì?
Trước khi đi vào phần bằng cấp, cần hiểu rõ khái niệm: Phiên dịch viên tiếng Trung là người thực hiện việc chuyển đổi ngôn ngữ nói từ tiếng Trung sang tiếng Việt (và ngược lại) trong các cuộc họp, sự kiện, hội thảo, đàm phán kinh doanh hoặc giao tiếp cá nhân.
Khác với biên dịch (dịch văn bản), phiên dịch yêu cầu khả năng phản xạ ngôn ngữ nhanh, tư duy logic tốt và sự tự tin khi giao tiếp trực tiếp.
2. Phiên dịch viên tiếng Trung cần bằng cấp gì?
a) Có cần bằng đại học chuyên ngành?
Không bắt buộc, nhưng rất nên có. Nhiều công ty hoặc tổ chức quốc tế sẽ ưu tiên ứng viên có bằng cử nhân ngành Ngôn ngữ Trung Quốc, Sư phạm tiếng Trung hoặc Quan hệ quốc tế có sử dụng tiếng Trung.
Việc học chuyên ngành giúp bạn có nền tảng ngôn ngữ vững chắc, hiểu về văn hóa Trung Quốc, đồng thời được đào tạo kỹ năng dịch thuật bài bản.
b) Có cần chứng chỉ tiếng Trung?
Câu trả lời là: CÓ. Đặc biệt là các chứng chỉ sau:
– HSK (Hànyǔ Shuǐpíng Kǎoshì)
HSK là chứng chỉ đánh giá năng lực tiếng Trung Quốc phổ biến và được công nhận quốc tế. Có 6 cấp độ (từ HSK1 đến HSK6), trong đó:
- HSK 5–6: là yêu cầu tối thiểu nếu bạn muốn làm phiên dịch viên chuyên nghiệp.
- Đây cũng là cấp độ để xin học bổng du học hoặc làm việc tại các doanh nghiệp Trung Quốc.
– HSKK (kỹ năng nói)
Nếu HSK kiểm tra kỹ năng đọc – viết – nghe, thì HSKK là chứng chỉ riêng về kỹ năng nói tiếng Trung. Rất quan trọng với nghề phiên dịch vì đây là kỹ năng chính.
Việc sở hữu HSKK Trung cấp trở lên là một lợi thế khi xin việc.
– TOCFL (dành cho tiếng Hoa phồn thể – Đài Loan)
Nếu bạn muốn làm việc với đối tác Đài Loan hoặc phiên dịch trong các sự kiện có yếu tố Đài Loan, thì TOCFL là một chứng chỉ nên cân nhắc.
3. Có thể làm phiên dịch mà không có bằng cấp không?
Thực tế, ngành phiên dịch không bắt buộc phải có bằng đại học. Bạn hoàn toàn có thể trở thành phiên dịch viên tiếng Trung nếu:
- Giao tiếp thành thạo tiếng Trung (có thể chứng minh qua phỏng vấn thực tế)
- Có kinh nghiệm thực chiến, từng dịch cho các đoàn du lịch, doanh nghiệp hoặc cá nhân
- Có kỹ năng mềm tốt: tự tin, linh hoạt, am hiểu lĩnh vực cụ thể (kinh doanh, du lịch, y tế…)
Tuy nhiên, nếu bạn thiếu bằng cấp, thì cần bù lại bằng chứng chỉ và kinh nghiệm thực tế. Một hồ sơ tốt thường là sự kết hợp của cả hai yếu tố.
4. Học gì để trở thành phiên dịch viên tiếng Trung?
Nếu bạn chưa có định hướng rõ ràng, dưới đây là lộ trình tham khảo:
Giai đoạn 1: Xây nền tiếng Trung
- Học phát âm chuẩn theo hệ thống Pinyin
- Nắm vững 1200 từ vựng cơ bản (HSK1–HSK3)
- Học ngữ pháp nền tảng
Gợi ý: Bạn có thể học tại các trung tâm uy tín, tự học qua app, hoặc theo khóa online chuyên sâu.
Giai đoạn 2: Nâng cao kỹ năng nghe – nói – phản xạ
- Luyện nghe tiếng Trung theo chủ đề (giao tiếp đời sống, công sở, hội họp)
- Luyện nói và phản xạ qua các đoạn hội thoại ngắn
- Tham gia lớp luyện HSKK
Giai đoạn 3: Rèn kỹ năng phiên dịch
- Học kỹ thuật phiên dịch nối tiếp (consecutive interpreting) và phiên dịch đồng thời (simultaneous interpreting)
- Rèn luyện khả năng ghi nhớ nhanh, diễn đạt lại chính xác
- Luyện dịch qua các đoạn video thực tế, tin tức, hội thảo
5. Một số trường đào tạo ngành Ngôn ngữ Trung Quốc tại Việt Nam
Nếu bạn muốn theo học bài bản, có thể tham khảo:
- Đại học Hà Nội (HANU)
- Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP.HCM & HN)
- Đại học Ngoại ngữ – ĐHQG Hà Nội (ULIS)
- Đại học Sư phạm TP.HCM
- Các trung tâm dạy tiếng Trung có cấp chứng chỉ HSK/HSKK
6. Những kỹ năng mềm cần có ngoài bằng cấp
Dù bạn có bằng đại học hay chứng chỉ quốc tế, để thành công trong nghề phiên dịch, bạn còn cần:
- Giao tiếp tự tin
- Khả năng ghi nhớ ngắn hạn tốt
- Xử lý tình huống linh hoạt
- Hiểu biết văn hóa – xã hội của cả Việt Nam và Trung Quốc
- Giữ thái độ trung lập khi phiên dịch
Kết luận
Vậy, phiên dịch viên tiếng Trung cần bằng cấp gì? – Câu trả lời là không bắt buộc, nhưng rất cần nếu bạn muốn tiến xa trong nghề. Dù bạn học đại học chuyên ngành hay học từ con số 0, thì điều quan trọng nhất vẫn là khả năng ngôn ngữ thực tế, kỹ năng phản xạ và niềm đam mê với công việc phiên dịch.
Nếu bạn yêu thích tiếng Trung, thích giao tiếp và mong muốn một công việc năng động, mức thu nhập tốt, thì đừng ngần ngại bắt đầu hành trình trở thành một phiên dịch viên chuyên nghiệp từ hôm nay.